حکم خوردن ماهی فلس دار

احکام دست‌ زدن به ترجمه قرآن در زمان حیض زنان

همه مراجع: لمس ترجمه آیات قرآن، به هر زبانی که باشد، بدون وضو یا در حال جنابت و حیض، اشکال ندارد.

مگر این‌ که در ترجمه قرآن اسم خدا یا آیات قرآن آمده باشه که حکم آن فرق می‌کند.

حکم خوردن ماهی فلس‌دار | آیا خوردن ماهی فلس دار حلال است؟

حکم خوردن ماهی فلس دار

ماهی فَلْس‌دار یا ماهی پولَک‌دار، ماهیانی که خوردن آن‌ها حلال است. علما فلس‌دار بودن ماهی را معیاری برای حلال بودن آن دانسته‌اند. عده‌ای از فقها این حکم را از احکام اختصاصی امامیه دانسته و با توجه به روایات، برای آن ادعای اجماع کرده‌اند. در روایات اسلامی بر پایه این حکم به برخی از ماهیان حلال‌گوشت و حرام‌گوشت اشاره شده است؛ اما در مصداق امروزی برخی از آنان اختلاف‌نظر وجود دارد.

فقیهان، خرید و فروش ماهیان بدون فلس را برای خوردن، باطل و حرام دانسته‌اند. در مقدار پولک‌دار بودن ماهی، اگر بخشی از بدن ماهی پولک داشته باشد کفایت می‌کند. در حکم ماهیانی که دارای پولک‌های ذره‌بینی هستند و با چشم غیرمسلح امکان دیدن آن وجود ندارد، در بین علما اختلاف وجود دارد.

حلیت و حرمت خوردن ماهی پولک دار

ماهی فلس‌دار به ماهی دارای پولک که پوشش بیرونی بدن ماهی است گفته می‌شود. در فقه اسلامی از ماهی فلس‌دار در باب صید و ذباحه و اطعمه و اشربه سخن به میان آمده است. شهید ثانی در کتاب مسالک الافهام، بحث از حیوانات دریایی را به‌عنوان یکی از اقسام شش‌گانه باب اطعمه و اشربه آورده است.

فقهای امامیه خوردن ماهی پولک‌دار را حلال و ماهی که پولک نداشته باشد را حرام دانسته‌اند. در حکم کلی و اولیه، خوردن تمامی حیوانات دریایی جایز نیست مگر ماهی که دارای پولک باشد.

لذا فلس‌دار بودن ماهی از صفاتی است که سبب حلیت ماهی می‌گردد، چه ماهی کوچک باشد و چه بزرگ؛ منظور از ماهی بدون فلس، ماهی است که ذاتا پولک ندارد؛ از این‌رو ماهی‌هایی که پولک دارند اما پولکشان ریخته باشد را شامل نمی‌شود.

خوردن مابقی حیوانات دریایی که از جنس ماهی نیستند، جایز نیست.

دلایل حلال بودن ماهی فلس دار در اسلام

در کنار ماهی فلس‌دار، میگو نیز که در روایات با نام اِربیان معرفی شده، حلال شمرده شده است.در کتب روایی شیعه، روایاتی در زمینه حکم ماهیان فلس‌‌دار جمع‌آوری شده است؛ چنانکه شیخ طوسی در کتاب تهذیب الاحکام، روایات را در بخش اول صید و ذباحه آورده است.

عده‌ای از محققان دلایلی را برای حلال بودن ماهیان فلس‌دار و حرام بودن ماهیان بدون فلس ارائه داده‌اند؛ از جمله آنکه ماهیان بدون پولک اصولا گوشت‎خوار یا مردارخوار هستند و گوشت بدن آنها به دلیل نداشتن پولک از آلودگی برخوردار است؛ اما ماهی‌های پولک‌دار چنین نیستند.

شروط حلیت ماهی فلس دار (پولک دار)

از شروط حلال بودن ماهی فلس‌دار، زنده از آب گرفته شدن و جان دادن در بیرون از آب است. اگر ماهی در آب بمیرد پاک است؛ اما خوردن آن جایز نیست؛ اما ماهی بدون پولک چه در آب و چه بیرون از آب بمیرد خوردنش جایز نیست اگرچه پاک است.

در حکم ماهی فلس داری که در تور صیادی زیر آب مرده باشد در بین فقها اختلاف وجود دارد. برخی از فقها حکم به حلیت داده‌اند.

حکم خوردن تخم ماهی (خاویار)

بر طبق فتوای اکثر فقها حکم خوردن تخم(خاویار) ماهی تابع خود ماهی است؛ از این‌ رو اگر خوردن ماهی حلال باشد خوردن خاویار آن هم حلال خواهد بود.

هر چند عده‌ای راه کارهای دیگری آورده‌اند از جمله آنکه اگر تخم ماهی زبر و خشن باشد حلال است و اگر نرم باشد حرام است؛ اما برخی این راهکار را در صورتی دانسته‌اند که حلال‌ گوشت و حرام‌ گوشت بودن ماهی مشخص نباشد.

خرید و فروش ماهیان بدون فلس چه حکمی دارد؟

خرید و فروش ماهیان بدون پولک، حرام و باطل شمرده شده است.و کسی‌که آن را بخورد تعزیر می‌شود. امام علی(ع) اصحاب خود را از خرید و فروش این گونه ماهیان نهی کرده است. شماری از فقها خرید و فروش برای منافع دیگر چون خوراک برای دام و طیور و یا استفاده‌های صنعتی را بدون اشکال می‌دانند.

حکم اختصاصی حلیت به ماهی فلس‌دار

برخی از فقهای متقدم شیعه همچون شیخ طوسی و شریف مرتضی حلال بودن ماهی فلس‌دار و حرام بودن مابقی حیوانات دریایی را از احکام اختصاصی امامیه دانسته‌اند و برخی دیگر با اشاره به تواتر روایات در این زمینه و شهرت آن در بین اصحاب، برای آن ادعای اجماع کرده‌ و از اصول مذهب شیعه دانسته‌اند.

احکام شرعی خوردن ماهی پولک دار (فلس دار)